Ik sprak met Kellie Stastny, de huidige voorzitter van Intervoice. Zoals op de site van Intervoice staat omschreven: Intervoice ondersteunt de internationale stemmenhorenbeweging, de beweging die mensen en ideeën met elkaar verbindt. Intervoice promoot een hoopgevende en op menselijkheid gebaseerde benadering van het horen van stemmen, het zien van visioenen en gerelateerde ervaringen.
Kellie vertelt: Ik woon in Wodongs, een klein stadje op ongeveer drie uur rijden van Melbourne. Sinds 2012 zit ik in het bestuur van Intervoice, de internationale organisatie van en voor mensen die stemmen horen en ik ben nu voorzitter.
Momenteel werk ik als klinisch sociaal werker in een GGZ-kliniek voor kinderen met mentale gezondheidsproblemen. Daarnaast heb ik een eigen bedrijf in training en consultancy rondom
het thema ‘stemmen horen’.
Ik ben moeder van twee kinderen, een dochter van zeven jaar en een zoon van vijf. Toen mijn oudste kind, mijn dochter, drie maanden oud was ben ik weer gaan studeren en ik heb nu een bachelor degree in Human Services en een master degree in Social Work.
Sinds twee jaar maak ik deel uit van een multidisciplinair team in een kliniek waar kinderen worden
behandeld met trauma- en hechtingsproblematiek. Wij bezoeken de kinderen en hun ouders thuis,
of zij komen bij ons in de kliniek. Ik werk momenteel vooral met ouders om hen te helpen andere stra
tegieën en ook vaardigheden te ontwikkelen om beter met hun kinderen om te gaan.
Ik begeleid twee stemmenhoordersgroepen, een voor volwassenen en een voor kinderen en adolescenten. Dit doe ik op vrijwillige basis. De laatst genoemde groep is bedoeld voor kinderen en adolescenten van elf tot zeventien jaar die stemmen horen of die andere bijzondere zintuiglijke ervaringen hebben. Momenteel zitten er merendeels veertien-, vijftien- en zestienjarigen in degroep. Het is voor zover ik weet de enige groep voor adolescenten in Australië. Ze zijn vaak heel huiverig als ze voor de eerste keer bij ons komen.
Wij bieden hen veel hoop. Er is nog steeds veel stigma rond dit thema. Het is nog steeds een taboe, dit komt voor een groot deel door de halsstarrige houding van de gevestigde media. Ze berichten vaak erg negatief over ons. Als er iets ergs gebeurt, komt dit vaak breeduit in het nieuws en het horen van stemmen wordt helaas nog steeds gelinkt aan schizofrenie. Dit zal over de hele wereld hetzelfde zijn. Als kinderen eenmaal deelnemen aan de greop vinden ze vaak veel steun.
Als de kinderen eenmaal deelnemen aan de groep, vinden ze vaak veel steun.
Stemmenhoordersnetwerk
Sinds 2006 is er een stemmenhoordersnetwerk in Australië. In 2007 werd er een conferentie georganiseerd die veel in beweging heeft gezet. De medische wereld was eerst heel terughoudend tegenover onze benadering. Ze dachten dat wij anti psychiatrie waren en tegen medicatie maar nu wordt onze zienswijze steeds meer opgepakt. De werkwijze volgens het bio-medisch model levert geen goede resultaten op, maar de herstelgerichte benadering wel. Dan maken mensen echt veranderingen door.
Op dit moment gebeuren er hele mooie dingen. Er zijn prachtige projecten overal in het land.
Kindertijd
Mijn moeder heeft een bipolaire stoornis. Ze werd regelmatig opgenomen en onderging veel behandelingen. Ze zat vaak onder de medicijnen en moest deze slikken in opdracht van de rechter. Mijn ouders zijn gescheiden toen ik drie jaar oud was. Ik heb lange tijd bij mijn moeder gewoond. Dit was voor mij heel moeilijk en heeft voor veel traumatische ervaringen gezorgd. Ik ben psychisch en seksueel misbruikt. De stemmen die ik hoorde in die tijd waren vrij neutraal; ze waren er gewoon. Toen ik naar het middelbaar onderwijs ging begonnen de inhoud en toon van de stemmen te veranderen. Ze werden negatiever.
Een warme stem
Al op driejarige leeftijd begon ik stemmen te horen. Ik hoorde gesprekken in mijn slaapkamer maar kon niet verstaan wat ze werkelijk zeiden. Ik weet nog dat ik vanuit mijn bed mijn slaapkamer afspeurde waar ze vandaan kwamen. Op een gegeven moment was er een brand in de keuken en ik hoorde een warme en betrokken stem die zei dat ik rustig moest blijven.
Deze stem zorgde voor mij en kwam iedere dag weer terug en is er nu nog steeds. Ik noem deze stem ‘mijn moeder’. Ik kan haar ook zien. Ze is behoorlijk ‘magisch’: niet aards, maar meer als een goede fee.
Ik heb lange tijd niet over mijn stemmen gepraat met anderen. Op de lagere school dacht ik dat iedereen stemmen hoorde. Toen ik wel met mijn vrienden hierover praatte, zeiden ze dat ze zelf geen stemmen hoorden. Dat vond ik toen heel vreemd.
De stemmen waren in die tijd nog vrij neutraal. Toen tijdens mijn middelbare schooltijd mijn stemmen steeds negatiever werden, begon ik er veel meer mee te worstelen. Ik werd depressief en angstig en begon ook mijzelf te beschadigen. Ik wilde niet meer leven. Ik weet nog dat ik met mijn psychiater over mijn stemmen praatte. Hij zei tegen mij dat ze niet echt waren en slechts een symptoom. Dit kon ik niet plaatsen want ik wist wat ik hoorde. Er werd niet op mijn stemmen ingegaan maar ik kreeg alleen een hoge dosering medicatie voorgeschreven. Ik klapte toen echt dicht en praatte niet meer over mijn stemmen, maar ze waren er nog wel. De stemmen waren zelfs luider. De medicatie hielp niet.
Jacqui Dillon
Toen ik zestien was kwam ik in de psychiatrie terecht. Ik woonde toen nog thuis maar op mijn achttiende werd ik voor het eerst opgenomen in
een psychiatrisch ziekenhuis. Er volgde toen een periode van anderhalf jaar waarin ik het ziekenhuis in en uit ging. In die tijd begon ik met deelname aan een herstelproject voor jongvolwassenen. Ik vond het eerst verschrikkelijk, maar ik ging er wel mee door. Op een gegeven moment, het was in 2008, werd er gezamenlijk naar een dvd uit 2006 gekeken van Jacqui Dillon uit Engeland. Ze sprak op deze dvd over haar ervaringen met het horen van stemmen. Tien mensen uit het stemmenhoorder snetwerk, onder wie Jacqui, kwamen niet veel later naar Perth in Australië voor een conferentie over het horen van stemmen. Zij was daar een van de sprekers. Ik kan mij heel levendig nog herinneren hoe ik daar toen zat en dacht: zij weet echt waar over ze praat. Er was daar veel herkenning. Ik was er volledig ondersteboven van.
Het gaf mij Hoop.
Toen ik die avond thuiskwam heb ik Jacqui een email geschreven waarin ik mijn verhaal vertelde. Zij schreef mij terug en heeft mij geïntroduceerd bij het stemmenhoordersnetwerk en mij bekend gemaakt met hun benadering. De volgende week was er weer een bijeenkomst van het herstelprojectvoor jongvolwassenen en ik begon met de vrouw die het faciliteerde over mijn stemmen te praten. Zij stelde mij steeds de goede vragen.
Mijn tribe
Er was tegen mij gezegd dat ik voor altijd medicatie moest gebruiken, dat ik nooit in staat zou zijn om te werken en dat ik beter geen kinderen kon krijgen omdat de kinderen hetzelfde zouden krijgen als ik.
In 2008 maakte ik voor het eerst kennis met de stemmenhoorbeweging en in 2009 ging ik naar het eerste Wereld Stemmenhoorcongres in Maastricht.
Dit heeft voor een enorme verandering in mijn leven gezorgd. Het congres in Maastricht was een smeltkroes van indrukken, ideeën, herkenning, verhalen, bondgenootschap en empowerment. Stemmen hoorders, professionals en ervaringswerkers vanuit de hele wereld ontmoetten er elkaar. In deze vibe van mensen, stemmen en ervaringen heb ik echt mijn tribe ontmoet. Ik had het gevoel thuis tekomen. Ik heb daar Marius Romme en Sandra Escher leren kennen en gedurende de jaren behoorlijk wat tijd met hen doorgebracht. De laatste keer dat ik Marius gesproken heb was in Parijs, tijdens het wereldcongres van vorig jaar. Het jaar daarvoor heb ik een week met hem in Brazilië door gebracht, waar het congres toen gehouden werd.
Binnen de stemmenhoorbeweging zijn er veel verschillende invalshoeken: spiritueel, religieus, cultureel, traumagerelateerd, enzovoort.
Een paar van mijn stemmen zijn gedissocieerde delen van mijzelf en hebben vaak belangrijke boodschappen. De stem van mijn ‘moeder’ is spiritueel. Er zijn verschillende verklaringen mogelijk en er zijn verschillende manieren om met stemmen te werken.
Over het algemeen kun je zeggen dat het horen van stemmen betekenisvol is en vaak te maken heeft met de persoonlijke geschiedenis van iemand.
Transgenerationeel trauma
Vanuit het bio-medisch model is er een enorm stigma gelegd op het horen van stemmen. Mensen die stemmen horen zouden schizofreen zijn en het zou genetisch zijn bepaald. Mensen die stemmen horen zouden beter geen kinderen kunnen krijgen want zij zouden die ziekte kunnen doorgeven aan hun kinderen. Schizofrenie zou erfelijk zijn. Hier geloof ik niet in. Ik wil dit stigma graag doorbreken.
Tijdens het congres in Parijs heb ik een workshop gegeven over de relatie tussen stemmen horen en moederschap. Dit onderwerp houdt mij erg bezig.
Het stigma dat iemand die stemmen hoort beter geen kinderen kan krijgen, geldt trouwens ook voor mannen. Ik geloof wel in transgenerationeel trauma. Kinderen kunnen traumagedeelten van hun ouders overnemen. Trauma kan van generatie op generatie worden overgegeven.
Maastricht interview
Ik heb een training gedaan in het afnemen van het Maastricht interview. Deze methode om stemmen in kaart te brengen is ontwikkeld door Marius Romme en Sandra Escher. In mijn werk gebruik ik een vereenvoudigde versie ervan, bestaande uit vijf vragen. Het is een heldere en werkbare methode en deze zou breed verspreid kunnen worden binnen de geestelijke gezondheidszorg in Australië. In Engeland wordt het Maastricht Interview al veel gebruikt. In Australië wordt er een begin mee gemaakt. Het is heel geschikt om in de psychiatrie te gebruiken omdat het zo gestructureerd is. Hopelijk gaat het breder ingezet worden.
Listening to Voices
Een groep geweldige mensen is in mijn omgeving een theatergroep begonnen, ‘Luisteren naar Stemmen’. Sommigen van hen ken ik uit de tijd dat ik deelnam aan het herstelproject voor jongvolwassenen. Zij doen geweldige dingen! Het is echt educatief. Je voelt echt hoe het is om stemmen te horen
Dit artikel is gepubliceerd in De Klankspiegel. #februari 2025
Interview van Geert Zomer
