Prof. Romme en Dr. Escher

grondleggers andere benadering en behandeling van mensen die stemmen horen

Tegen de stroom in. Voorbijgaand aan het gangbare biomedische en psychologische denkkader. Op basis van destigmatisering en (patiënt)emancipatie (avant la lettre, zou je kunnen zeggen). Zo begonnen de psychiater en de journalist samen in 1987 (!) aan een indrukwekkend en decennialang onderzoek naar het fenomeen ‘stemmen horen’. Niet de ‘auditieve hallucinaties’ van de psychiatrie vormde het uitgangspunt van hun onderzoek, maar, zoals ze zelf steeds hebben aangegeven: ‘luisteren naar mensen die stemmen horen en die ervaringen accepteren en respecteren’. Samen met mensen die stemmen horen, ontwikkelden ze een interview dat op systematische wijze alle aspecten bevraagt, die mensen die stemmen horen belangrijk vinden. Daarbij komen aspecten aan de orde als hoeveel stemmen, hun identiteit, hun karaktertrekken, wat ze zeggen, waardoor ze worden uitgelokt, wanneer ze begonnen zijn, enzovoort.

 

Stemmen en trauma; het interview

Mede door de honderden gesprekken die Romme en Escher hadden met mensen die stemmen horen, kwamen ze tot de conclusie dat het horen van stemmen verbonden is met wat mensen hebben meegemaakt. Dat kunnen ervaringen en stemmen zijn die niet tot een hulpvraag leiden. Daarnaast zijn er mensen (veel kleiner percentage) voor wie stemmen verbonden zijn met traumatische ervaringen die vaak heftige en soms ontregelende emoties oproepen. Dan is er natuurlijk de (dringende) hulpvraag. Romme en Escher gingen aan de slag om mensen met die hulpvraag te behandelen. Maar nu niet op basis van psychiatrische categorieën en modellen. Nee, ze hanteerden het interview: een benadering die is gericht op het begrijpen van (functies en betekenissen) van stemmen horen en het anders leren omgaan met stemmen.

Het duurde tot 2010 alvorens het verband tussen levensgeschiedenis en stemmen horen in hun vakgebieden werd begrepen in geaccepteerd.

 

Onderzoeken; stemmen en levensgeschiedenis

Het ‘interview’ is in zeven uitgebreide onderzoeken met 400 mensen die stemmen horen, onderbouwd, uitgediept en verbeterd. Stemmen horen bleek geen symptoom van een ziekte te zijn, maar veel meer een reactie op problemen die mensen niet (meer) zelf konden oplossen. Ook onderzoeken van anderen bevestigden dat 4% van de Nederlandse bevolking (wel eens, soms of vaker) stemmen hoort zonder dat er sprake is van een psychiatrische ziekte. Zo bleek ook dat stemmen horen vaak ontstaat na traumatische ervaringen. Op basis van de interview-methode concludeerden Romme en Escher dat stemmen horen als reactie op traumatische ervaringen begint bij 70% van de volwassenen en bij 85% van de kinderen. Voor de onderzoekers was dus heel duidelijk dat die achterliggende problematiek goed in beeld moet worden gebracht en begrepen alvorens gewerkt kan gaan worden aan het aanpakken van de negatieve effecten van stemmen horen. Ze ontwikkelden een methode om aan de hand van de karakteristieken van de stemmen achterliggende problemen over het voetlicht te brengen. Uiteraard altijd samen met de mensen die hebben gevraagd om hulp!

 

Publicaties; wereldwijde netwerken

Inmiddels zijn er tientallen publicaties van Romme en Escher verschenen die inzicht geven in onderzoek, benadering en behandeling van stemmen horen. Elders op deze site en op de website van de Stichting Weerklank wordt de mogelijkheid geboden om ze te bestellen. Ook hebben de beide professionals talrijke cursussen en trainingen gegeven. Die zijn inmiddels overgenomen door anderen. Ook daarover is elders nadere informatie te vinden.

Ze hebben niet alleen in ons land maar ook elders zelfhulp en zelfhulpgroepen opgericht en ondersteund. Niet zelden hebben lotgenoten elkaar gevonden na contacten met Romme en Escher. In maar liefst 22 landen zijn netwerken van mensen die stemmen horen, ontstaan. De psychiater en de journalist zijn de grondleggers van ‘Intervoice’. Deze wereldwijde (belangen)organisatie van mensen die stemmen horen, hulpverleners en onderzoekers werd opgericht in 1996 en vervult in toenemende mate nog steeds een belangrijke functie voor iedereen die zich betrokken weet bij stemmen horen. Ook over Intervoice is elders op deze website informatie te vinden.

Marius Romme en Sandra Escher